Knelpunten in het boombehoud

De HBW strijdt sinds 2006 voor het voorkomen van onnodig kappen van gezonde bomen en het stimuleren van behoud van groen in de directe leefomgeving van de bewoners van de Gemeente Haarlem. Het gaat om alle bomen, die door de gemeente Haarlem ingedeeld worden in groepen als het om de procedure aan komt:

1. Gemeentebomen in de openbare ruimte
2. Gemeentebomen, die op terreinen staan die eigendom zijn van de gemeente (vastgoed, sportterreinen, e.d.)
3. Particuliere bomen in privé tuinen
4. Bomen (gemeente en particulier) in bouwprojecten
5. Overig zoals monumentale bomen ((gemeente en particulier

Hiervoor worden ontwikkelingen in de gemeente, boven- en ondergronds, en beheer en onderhoud zo veel mogelijk gevolgd. Ook zijn de Bomenwachters actief of passief betrokken bij het formuleren van de beleidsstukken. De laatste tijd maken we ons grote zorgen over de procedure en uitvoering van het kappen en herplant van het bomenareaal.

Kappen of behouden

Volgens het Bomenbeleid geldt bij gezonde bomen de regel bij kapaanvragen: “nee, tenzij”. Hiervan is niets meer over. De kennis van deze uitgangsgedachte en de voorwaarden waaraan de vergunningverlener moet voldoen lijken niet of nauwelijks aanwezig.
Voorheen ontvingen we, ondersteund door een toezegging van de opeenvolgende wethouders, de Officiële Bekendmakingen over kapvergunningen. Sinds eind juli 2023 ontvangen we de Officiële Bekendmakingen niet meer. Dit maakt ons werk onnodig ingewikkeld en zo goed als onmogelijk.
Wanneer er vervolgens een mogelijk illegale kap wordt geconstateerd door een van de Bomenwachters, dan is het de bedoeling dat dit via meldingsformulieren en/of antwoord@haarlem wordt gedaan. Om te onderzoeken of zo’n kapaanvraag is gehonoreerd zijn de bekendmakingen met motivering en voorwaarden onontbeerlijk. Dus het ontbreken hiervan zorgt voor veel onnodig zoekwerk. Voor alle partijen zou het efficiënter zijn, als bekend is wie daar over gaat. We kunnen dan contact opnemen of een andere afspraak hiervoor maken. Dat spaart onze tijd en de kostbare tijd van de ambtenaren.
Overigens is dat probleem nog niet helemaal opgelost, de incomplete meldingen zijn nog altijd niet gecorrigeerd, wat betekent dat in zes of zeven gevallen de meldingen ongeldig zijn en juridisch niets betekenen.

Vervanging (gemeente-)bomen

Nog steeds worden niet alle gemeentebomen vervangen. De strijd om dat voor elkaar te krijgen is een uitputtingsslag, en een antwoord als: “we vinden het wel genoeg zo” is niet in lijn met het beleid van de gemeente Haarlem en kan echt niet.
Jonge vervangen bomen krijgen (te) vaak zo weinig water dat ze weer doodgaan. Verkwisting van groen en geld, en de groeiplaats blijft langer onbezet. Gegeven de klimaat ontwikkelingen zou hier toch een andere betere oplossing gezocht moeten worden, waarbij de inwoners wellicht actief betrokken zouden kunnen en moeten worden.

Vervanging particuliere bomen

Voor de gevallen, waarbij een kapvergunning is verleend, onder voorwaarde van herplant, vindt in de meeste gevallen geen herplant plaats. (Herhaalde) Meldingen hierover leveren zelden iets op.
Er zijn kapvergunningen verleend waar geen herplant wordt gevraagd, ofschoon er wel ruimte is op het betreffende erf.
Bij herplant zou duidelijk omschreven moeten worden aan welke eisen de herplant moet worden voldaan zodat controle mogelijk wordt
Er worden bomen illegaal gekapt. Op meerdere meldingen wordt niet gereageerd, of de juridisch medewerker zegt dat het een boom is van de vorige eigenaar, en dat dat niet te verhalen is, terwijl er een boeteregeling bestaat, waarmee elders een nieuwe boom kan worden geplant.
Bij noodkap kan geen herplant worden gevraagd als deze niet wordt gepubliceerd. Er is een adres bekend met een grote tuin, waar de boom als noodkap werd geveld, daar is geen rapport over te vinden en het is nu een tuin met louter tegels. Die regel zou moeten veranderen.

Bouwprojecten

(Vrijwel) Iedere Politieke partij heeft het groener maken van de stad in zijn programma staan. In de praktijk blijkt regelmatig dat deze vermeende wens/eis niet wordt uitgevoerd. Iets in je partijprogramma schrijven is één ding, zorgen dat dit praktijk wordt is iets anders.

Ook de Projectontwikkelaars hebben natuur inclusief bouwen hoog in hun vaandel, maar ook hier blijkt in de praktijk, dat dit vaak wordt verlaten als het op de uitvoering aankomt.

Overig

Het is natuurlijk van belang om beleid maken, en daarbij rekening te houden met de gevolgen van dit beleid, dus ook de controle of dat ook uitgevoerd wordt. Daar zijn ook afspraken en wellicht budget bij nodig om te realiseren wat er in het beleid wordt vastgelegd.

De storm Poly heeft ca. 500 bomen geveld. Dit is een aanzienlijk aandeel mede vanwege het gegeven, dat het vaak gaat om grote en op het oog gezonde bomen. Binnenkort moet er een onderzoek worden afgerond dat inzicht moet geven in specifieke oorzaken. Hiermee kan de gemeente Haarlem lering trekken uit het effect dat deze storm, en de eerdere storm uit 2015, op het beleid, beheer en onderhoud van de bomen en het groen in Haarlem heeft gehad.

De prestatieafspraken over het beheer en onderhoud van de gemeente met Spaarnelanden zijn nog steeds niet openbaar, dus het is onduidelijk waar de Haarlemmers op kunnen rekenen bij het beheer en onderhoud van Bomen en het groen. Beheerkaarten zijn nog niet optimaal. Bomen staan niet geactualiseerd op opendata, dus er staan bomen niet op, die er zijn, of wel die er niet zijn. De groeiplaatsen zijn nog steeds niet op de levensduur afgestemd, bij boomkroononderhoud wordt onnodig hoog takken weggehaald, boomspiegels worden niet aangepast aan de groei van de wortels, er is geen vervangingsplan voor zieke of slecht groeiende bomen voor de hele stad.